Hydronefrose nier: Oorzaken, Symptomen en Behandelingsmogelijkheden

Gepubliceerd door Redactie NierNieuws op juli 26, 2025juli 26, 2025

Leeg

Oorzaken van hydronefrose

Hydronefrose ontstaat door een blokkade of verstoring in de urineafvoer. Een veelvoorkomende oorzaak is UPJ-stenose, waar vernauwing optreedt tussen het nierbekken en de urineleider.

Dit kan aan één kant of aan beide kanten van de nieren voorkomen. Bij vesico-ureterale reflux stroomt urine terug van de blaas naar de nieren, wat druk opbouwt en de nier vergroot.

Antenatale hydronefrose wordt vaak ontdekt tijdens prenatale diagnostiek, zoals een 20-weken echo. Het komt voor bij 1 tot 2 op de 100 baby’s. In Nederland worden jaarlijks 200 tot 250 gevallen van antenatale hydronefrose vastgesteld.

Retroperitoneale fibrose en nierstenen kunnen ook leiden tot ernstige hydronefrose door obstructie.

Symptomen van hydronefrose

Acute symptomen kunnen plotseling optreden. Je ervaart pijn in je zij, rug, buik of lies. Soms voel je een verhoogde plasdrang. Bloed in de urine kan zichtbaar worden. Misselijkheid en overgeven komen vaak voor, net als koorts en zwakte.

Een vergrote nier kan druk veroorzaken in het niergebied.

Chronische klachten ontwikkelen zich geleidelijk. Vermoeidheid blijft een veelvoorkomend probleem. Zwelling van de benen kan ontstaan door vochtophoping. Kortademigheid en hartritmestoornissen kunnen aanwezig zijn in ernstiger gevallen.

Onbehandelde hydronefrose verhoogt het risico op urineweginfecties of zelfs permanente nierschade.

Diagnostische methoden voor hydronefrose

Hydronefrose kan verschillende oorzaken hebben en vraagt om een zorgvuldige diagnose. Verschillende medische onderzoeken helpen artsen bij het diagnosticeren van deze aandoening.

1. Echografisch onderzoek toont vaak als eerste tekenen van een vergrote nier of nierbekkenverwijding. Dit onderzoek is pijnloos en snel.
2. Bloedonderzoek helpt bij het controleren van de nierfunctie. Veranderingen in kreatininewaarden wijzen soms op ernstige hydronefrose.
3. Urinetesten controleren op infecties of andere afwijkingen in de urineblaas. Dit kan belangrijke informatie geven over de oorzaak.
4. Mictie-cysto-urethrogram maakt gebruik van een katheter om urineafvoer te beoordelen. Dit wordt vaak uitgevoerd bij kinderen na geboorte.
5. Een KUB-röntgenfoto laat stenen of andere blokkades zien in de nieren of urinewegen die hydronefrose veroorzaken kunnen.
6. CT-scans leveren gedetailleerde beelden van de buik, wat helpt bij complexere gevallen of retroperitoneale fibrose.
7. Renogram (MAG3-scan) analyseert met behulp van radioactieve stof hoe goed jouw nieren functioneren en hoeveel obstructie er is.
8. MRI wordt gebruikt als alternatief voor CT, vooral bij patiënten die gevoelig zijn voor radioactieve straling of contrastmiddelen.
9. Lichamelijk onderzoek geeft aanwijzingen zoals een voelbaar vergrote nier of buikpijn, wat leidt naar verdere tests.
10. Klinische diagnose combineert al deze resultaten om de ernst en oorzaak vast te stellen, bijvoorbeeld ernstige hydronefrose door een niersteen of tumoren.

Behandelingsmogelijkheden

Afwachten is vaak voldoende bij lichte hydronefrose. Bij antenatale hydronefrose verdwijnt het probleem meestal vanzelf, kort na de geboorte. Artsen kunnen antibiotica voorschrijven om infecties te voorkomen.

Pijnstillers zoals tramadol helpen tegen ongemak. Bij matige gevallen blijft observatie belangrijk.

Ernstige hydronefrose vereist ingrijpender stappen. Je kunt een operatie ondergaan om blokkades te verwijderen. Schokgolflithotripsie kan nodig zijn om stenen te breken. Een nefrostomiebuis kan urineafvoer direct regelen.

Door een aangepast dieet met minder natrium en kalium ondersteun je je herstelproces. Ontdek in de volgende sectie hoe artsen de diagnose stellen.

Conclusie

Hydronefrose is een ernstige toestand die aandacht nodig heeft. Je hebt geleerd dat oorzaken zoals UPJ-stenose en vesico-ureterale reflux vaak voorkomen. Symptomen, zoals een vergrote nier of braken, moeten niet worden genegeerd.

Diagnostiek, zoals magnetic resonance imaging, helpt snel inzicht te geven. Raadpleeg bij twijfel altijd een specialist voor verder medisch onderzoek of behandeling.

Veelgestelde Vragen

1. Wat is hydronefrose en wat veroorzaakt het?

Hydronefrose is een aandoening waarbij de nier vergroot raakt door een ophoping van urine. Dit kan worden veroorzaakt door blokkades, zoals retroperitoneale fibrose, of door aangeboren afwijkingen zoals antenatale hydronefrose.

2. Welke symptomen kunnen wijzen op ernstige hydronefrose?

Symptomen van ernstige hydronefrose zijn onder andere pijn in de zij, braken, hoge bloeddruk en soms moeite met plassen. In sommige gevallen kunnen patiënten geen duidelijke klachten hebben.

3. Hoe wordt hydronefrose onderzocht?

Hydronefrose wordt vaak vastgesteld via medisch onderzoek zoals magnetic resonance imaging (MRI) of het gebruik van een radioactieve stof om de nierfunctie te beoordelen. Deze methoden helpen artsen om de oorzaak en ernst te bepalen.

4. Welke behandelingsmogelijkheden zijn er voor hydronefrose?

De behandeling hangt af van de oorzaak. Medicijnen kunnen worden voorgeschreven om pijn of infecties te behandelen. In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn, bijvoorbeeld na de bevalling bij antenatale hydronefrose of om blokkades te verwijderen zoals bij retroperitoneale fibrose.