Nierstuwing: Wat je moet weten tijdens je zwangerschap en daarbuiten

Gepubliceerd door Redactie NierNieuws op oktober 16, 2025

Heb je last van pijn in je zij of frequent urineweginfecties tijdens je zwangerschap? Nierstuwing, ook wel bekend als hydronefrose, komt vaak voor door druk van je groeiende baarmoeder op je urineleiders.

In deze blog leer je wat nierstuwing is, wat de oorzaken en symptomen zijn, en welke behandelingen mogelijk zijn. Lees verder om meer te ontdekken en tips te krijgen!

Samenvatting

• Nierstuwing, ook hydronefrose genoemd, is een ophoping van urine in de nier door een blokkade, zoals druk van een groeiende baarmoeder tijdens zwangerschap.
• Symptomen zijn pijn in de zij of onderrug, urineweginfecties en mogelijk nierfalen bij langdurige druk. Vroege diagnose is essentieel.
• Behandeling varieert van medicijnen en aanpassingen zoals voldoende water drinken tot operaties bij ernstigere gevallen.
• Een echografie en urineonderzoek helpen nierstuwing op te sporen en infecties te identificeren. Regelmatige controles zijn cruciaal.
• Hydrateren, zout vermijden en tijdig een arts raadplegen kunnen klachten verminderen en complicaties voorkomen.

Wat is nierstuwing?

Nierstuwing, ook bekend als hydronefrose, ontstaat door een ophoping van urine in de nier. Deze ophoping leidt tot een verwijding van het nierbekken en de nierkelken. Bij een unilaterale nierstuwing is één nier aangedaan, terwijl bij bilaterale nierstuwing beide nieren betrokken zijn.

Tijdens de zwangerschap komt bilaterale hydronefrose vaak voor door druk van de baarmoeder op de urineleiders. Acute nierstuwing veroorzaakt hevige flankpijn, ook wel nierkolieken genoemd.

Chronische nierstuwing kan daarentegen symptoomloos verlopen of zorgen voor vage pijn in je zij of rug.

Oorzaken van nierstuwing

Nierstuwing ontstaat wanneer urine niet goed kan doorstromen. Verschillende factoren in of buiten het urinesysteem kunnen dit blokkeren.

Binnen het urinesysteem

Druk van de baarmoeder op de urineleider kan tijdens de zwangerschap nierstuwing veroorzaken. Door deze druk kan urine niet goed doorstromen, wat leidt tot een ophoping in de nieren.

Dit vergroot de kans op hydronefrose, een aandoening waarbij je nier verwijdt door obstructie.

Nierstenen en blaasstenen blokkeren soms de urineafvoer. Deze blokkades verergeren het probleem in het urinesysteem en veroorzaken pijn of infecties. Symptomen zoals moeite met plassen of pijn in je zij ontstaan vaak door vesico-ureterale reflux, waarbij urine terugstroomt naar je nieren.

Buiten het urinesysteem

Nierstuwing kan ook ontstaan door factoren buiten het urinesysteem. Een groeiende baarmoeder tijdens de zwangerschap kan druk uitoefenen op de urineleiders. Dit blokkeert soms de doorstroom van urine naar de blaas.

Hormonen zoals progesteron kunnen daarnaast leiden tot ontspanning van spieren, wat de urineafvoer belemmert.

Andere oorzaken zijn ontstekingen of tumoren in buikorganen. Deze drukken op omliggende structuren, zoals de nieren of urineleiders. Ook littekenweefsel door eerdere operaties kan de normale urinestroom beïnvloeden.

Je arts kan middels onderzoek vaststellen of iets buiten je urinesysteem nierstuwing veroorzaakt.

Symptomen van nierstuwing

Nierstuwing kan ongemak en gezondheidsproblemen veroorzaken. Het negeren van signalen kan leiden tot ernstigere complicaties.

Pijn in de zij en onderrug

Pijn in de zij en onderrug kan plotseling optreden, vooral tijdens je zwangerschap. Zo kan je rond 17 weken zwangerschap scherpe pijn aan één kant voelen door druk van de groeiende baarmoeder.

Dit kan leiden tot klachten zoals bij hydronefrose, waarbij een verwijde nier ontstaat.

Tijdens een vakantie op Kreta moest een zwangere vrouw het ziekenhuis bezoeken door deze klachten. De pijn verdween soms na middernacht, maar bleef terugkeren. Een diagnose van nierstuwing werd gesteld door een belemmerde urineafvoer.

Nierstenen of blaasstenen kunnen ook bijdragen aan deze symptomen.

Urineweginfecties

Urineweginfecties komen vaak voor bij nierstuwing. Je kunt last krijgen van een brandend gevoel tijdens het plassen of troebele urine. Soms bevat de urine bloed. Een blaassteen kan de kans op een infectie vergroten.

Nierstenen verstoren namelijk de afvoer van urine. Dit geeft bacteriën meer tijd om zich te vermenigvuldigen.

Drink genoeg water om je urinewegen te spoelen. Dit helpt bacteriën sneller weg te voeren. Laat je urine regelmatig onderzoeken als je symptomen ervaart. Blijf alert op koorts, want dit kan wijzen op een complicatie.

Mogelijk nierfalen

Urineweginfecties kunnen soms leiden tot ernstigere complicaties. Nierstuwing kan de nierfunctie verminderen, wat mogelijk tot nierfalen leidt. Je merkt dit aan symptomen zoals minder urineren, gezwollen enkels of extreme vermoeidheid.

Bij langdurige druk op je nieren kan blijvende schade ontstaan. Vooral tijdens zwangerschap groeiende baarmoeder en verhoogde hormonen verhogen dit risico. Raadpleeg direct een arts bij ernstige klachten.

Een niersteen kan hierbij een onderliggende oorzaak zijn.

Onderzoek en diagnose

Artsen gebruiken verschillende methoden, zoals een echografie, om nierstuwing snel op te sporen.

Echografie

Een echografie helpt bij het opsporen van nierstuwing tijdens je zwangerschap. Bij 8 weken kan een echo de hartslag van je baby tonen. Dit geeft zekerheid over de vroege ontwikkeling.

Tijdens een echo rond 17 weken controleert men de gezondheid van je baby en mogelijke complicaties zoals nierstuwing.

In Nederland bevestigde een echo een verwijde nier door hydronefrose. Deze aandoening ontstaat wanneer urine niet goed wegstroomt, wat druk op de nieren veroorzaakt. De diagnose werd bevestigd met gedetailleerde beelden van de nieren.

Dankzij deze techniek kunnen artsen snel een plan maken voor verdere behandeling.

Urineonderzoek

Na een echografie kan urineonderzoek helpen bij de diagnose van nierstuwing. Artsen controleren je urine op tekenen van een infectie of bloed. Vaak levert dit waardevolle informatie op over je nierfunctie.

Heb je pijn in je zij en onderrug? Vergeet dan niet urine in te leveren voor onderzoek. In Nederland toonde een combinatie van bloed- en urineonderzoek vaak aan dat de nierfunctie goed blijft, zelfs bij hydronefrose.

Dit maakt urineonderzoek essentieel voor een nauwkeurige beoordeling.

Behandeling van nierstuwing

Artsen behandelen nierstuwing vaak met medicijnen of een ingreep, afhankelijk van de oorzaak.

Acute nierstuwing

Acute nierstuwing kan ernstige pijn veroorzaken in je zij of onderrug. In sommige gevallen is morfine nodig om deze pijn te verlichten. Bij acute pijn gebruikt men vaak een infuusbehandeling met Buscopan.

Dit middel helpt de spieren in je urinewegen te ontspannen en vermindert pijnklachten.

Een katheter kan worden ingebracht om urine af te voeren als er blokkades zijn. Soms maakt men een kunstmatige verbinding tussen je blaas en nieren. Dit verlicht de druk en voorkomt verdere schade aan je nieren.

Bij ernstige blokkades kan een operatie noodzakelijk zijn.

Chronische nierstuwing

Bij chronische nierstuwing blijft de urine langer in de nieren achter. Dit kan leiden tot blijvende schade aan de nieren als je niet op tijd behandelt. Regelmatige medische controles, vooral bij je gynaecoloog tijdens de zwangerschap, helpen om problemen vroegtijdig te ontdekken en te behandelen.

Behandeling kan bestaan uit het corrigeren van de urineafvoer of zelfs een operatie. In sommige gevallen krijg je morfine in het ziekenhuis om de pijn te verlichten. Na de bevalling kun je merken dat de klachten vanzelf afnemen.

Verbeterde ligposities kunnen ook helpen om de symptomen te verminderen.

Tips voor zwangere vrouwen met nierstuwing

Zwangere vrouwen met nierstuwing kunnen kleine stappen nemen om hun nieren gezond te houden en klachten te verminderen.

Blijf voldoende gehydrateerd

Drink voldoende water om de urineafvoer soepel te houden. Hydratatie helpt pijn en ongemak te verminderen, vooral bij nierstuwing tijdens de zwangerschap. Streef naar minstens 1,5 tot 2 liter water per dag.

Kies voor water, kruidenthee of andere suikervrije dranken.

Vermijd uitdroging om extra belasting op je nieren te voorkomen. Uitdroging kan klachten zoals rugpijn en urineweginfecties verergeren. Het drinken van water helpt afvalstoffen sneller af te voeren.

Ga nu verder met het raadplegen van een arts voor meer tips en begeleiding.

Raadpleeg tijdig een arts

Bij pijn in je zij of onderrug is het belangrijk om direct een arts te raadplegen. Dit kan een teken zijn van nierstuwing, wat ernstiger wordt zonder behandeling. Regelmatige controles bij je verloskundige of gynaecoloog helpen om complicaties te voorkomen tijdens je zwangerschap.

Een tijdige diagnose beschermt je nieren en voorkomt mogelijk nierfalen. Wacht niet tot klachten verergeren. Een arts kan met behulp van urineonderzoek of een echo snel vaststellen wat er aan de hand is.

Zorg goed voor jezelf en blijf alert op symptomen.

Wat is goed voor je nieren?

Drink dagelijks voldoende water om afvalstoffen uit je lichaam te verwijderen. Kies vaker voor water of thee zonder suiker in plaats van frisdrank. Vermijd teveel zout in je voeding, omdat dit je nieren kan belasten.

Gebruik kruiden om smaak toe te voegen aan maaltijden.

Eet voedingsmiddelen rijk aan antioxidanten, zoals bessen, appels en spinazie. Beweeg regelmatig om een gezonde bloeddruk te behouden. Vermijd roken en overmatig alcoholgebruik. Praat met een arts als je twijfelt over je niergezondheid.

Raadpleeg nu het belang van tijdige diagnose in de volgende sectie.

Conclusie

Nierstuwing kan spanningen en ongemak veroorzaken, vooral tijdens de zwangerschap. Begrijp de oorzaken en symptomen om sneller hulp te zoeken en complicaties te voorkomen. Gebruik praktische tips zoals voldoende water drinken en op tijd een arts raadplegen om je nieren gezond te houden.

Kleine aanpassingen in je dagelijks leven maken een groot verschil. Zorg altijd goed voor jezelf en wees niet bang om steun te vragen.

Voor meer informatie over hoe je je nieren gezond kunt houden tijdens en na de zwangerschap, bezoek wat is goed voor je nieren.

Veelgestelde Vragen

1. Wat is nierstuwing en hoe herken je het tijdens de zwangerschap?

Nierstuwing is een ophoping van urine in de nieren door een blokkade in de urinewegen. Het kan pijn in de zij, misselijkheid en vaak plassen veroorzaken.

2. Kan nierstuwing invloed hebben op mijn zwangerschap?

Ja, nierstuwing kan ongemak veroorzaken en, zonder behandeling, leiden tot infecties die risico’s kunnen vormen voor jou en je baby.

3. Hoe wordt nierstuwing behandeld tijdens de zwangerschap?

Artsen behandelen nierstuwing meestal met rust, pijnbestrijding en soms een katheter om de urineafvoer te verbeteren.

4. Zijn er manieren om nierstuwing na de zwangerschap te voorkomen?

Drink voldoende water, vermijd langdurig zitten en raadpleeg een arts bij pijn of andere klachten om complicaties te voorkomen.